ماراتن وزارت بهداشت در سالی كه گذشت؛
از مشکلات اورژانسی دارو و درمان تا پویش نه به تصادف
به گزارش سلامت باشی، پشتیبانی از نیروی انسانی و بهبود وضعیت پرداخت های پرسنلی و دارویی، کوشش برای تأمین منابع مالی، اصلاح مصوبه افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی، اصلاح ساختار «پزشکی خانواده»، ورود به مشکلات دستیاران پزشکی، اصلاح تعرفه های پزشکی، برنامه ریزی افزایش نرخ باروری و برگزاری چند پویش ملی، همچون اقدامات وزارت بهداشت در دولت جدید و شش ماه گذشته است.
به گزارش سلامت باشی به نقل از ایسنا، فارغ از روند فعالیت کمیته انتصابات در وزارت بهداشت و گاها انتقادهایی که به طولانی شدن روند انتخاب بعضی از معاونت ها و روسای دانشگاه های علوم پزشکی وارد شد، اما در مجموع حالا حدودا تمام معاونت های وزارت بهداشت به جز یک معاونت و اغلب روسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی تعیین تکلیف شده اند؛ به صورتی که به قول دکتر علی جعفریان – مشاور عالی وزیر بهداشت، ۴۵ رئیس دانشگاه و دانشکده منصوب شده اند و در بین رؤسای منصوب شده، چهار نفر از بانوان هم حضور دارند.
پایان فعالیت کمیته انتصابات در واپسین روزهای اسفند به اذعان جعفریان، کمیته انتصابات وزارت بهداشت مأموریت خویش را به صورت کامل انجام داده و روند بررسی ها، مصاحبه ها و ارزیابی ها به پایان رسیده است. البته این بدان معنا نیست که هیچ تغییری در وزارت بهداشت نخواهد بود، بلکه از این پس بسته به شرایط و تصمیم شخص وزیر بهداشت، اگر لازم باشد موضوعی مجدداً بررسی شود، امکان دعوت از اعضای کمیته جهت ارزیابی های جدید وجود دارد.
بازگشت دانشجویان معترض به کانون تحصیل یکی از اولین اقدامات وزارت بهداشت دولت چهاردهم، بازبینی در پرونده های دانشجویان علوم پزشکی بود که دارای پرونده و محکومیت های انضباطی یا اخراجی بودند؛ بر همین مبنا هم وزیر بهداشت اظهار داشت که « با هدف بازسازی و افزایش سرمایه اجتماعی و ایجاد امید و انگیزه در میان دانشجویان و جوانان کشور، با استفاده از رویکرد جذب حداکثری و با عنایت به تاکید ویژه رئیس جمهور بر مبنای بازگشت به تحصیل دانشجویان اخراجی و دارای احکام انضباطی، احکامی که برای دانشجویان معترض در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ صادر شده بود، تعلیق و بازبینی شد و دانشجویان به محل تحصیل بازگشتند.»
ماجرای انفجار پیجرها در لبنان و جراحی بیشتر از ۳۰۰۰ بیمار لبنانی گفتنی است که همزمان با آغاز دوره مدیریتی محمدرضا ظفرقندی در وزارت بهداشت، حادثه دلخراش انفجار پیجرها در لبنان رخ داد که به دنبال آن، حدود ۵۰۰ مجروح برای دریافت خدمات درمانی به ایران منتقل شدند. به اذعان مسئولان وزارت بهداشت تابحال بالغ بر ۳۰۰۰ عمل جراحی برای این بیماران انجام شده و مجروحانی که از لبنان به کشور انتقال یافتند، از سرعت و کیفیت عرضه خدمات درمانی رضایت داشتند.
اقدام برای جبران تاخیرهای چند ماهه در پرداخت های پرسنلی و دارویی اما در آغاز دوره مدیریتی جدید، وزارت بهداشت با یک سال و ۱۴ تا ۱۶ ماه تأخیر در پرداخت های پرسنلی مواجه بود و به اذعان موهبتی _ معاون توسعه، این وزارت خانه تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ بالغ بر ۱۰۷ همت بدهی دارد؛ عدد بدهی در آن بازه زمانی در حوزه دارو ۲۲ همت، تجهیزات مصرفی ۲۳ همت، کارانه پزشکان و پرستاران بیشتر از ۳۲ همت، ۷همت تغذیه در بیمارستانها، ۲۴ همت پزشکی و عمرانی بود و این درحالی بود که میزان بدهکاری سازمان تأمین اجتماعی به وزارت بهداشت تا هشتم دیماه بالغ بر ۳۲ تا ۳۴هزار میلیارد تومان ارزیابی شده بود و تا آن بازه زمانی هم میزان بدهی سازمان بیمه سلامت حدود ۲۰هزار میلیارد تومان بود.
با عنایت به حجم بدهی ها طبیعی بود که باید کاری انجام می شد و از آنجائیکه مبحث فوریت داشت، طی مکاتبه وزیر بهداشت با رئیس جمهور و مسئولان، در نهایت با برداشت یک میلیارد دلار از صندوق توسعه موافقت شد. دراین میان هم وزیر بهداشت مکررا بر اولویت داشتن پرداخت های پرسنلی و بخصوص گروه پرستاری و همینطور پرهیز دانشگاه ها از تعریف پروژه های جدید غیرضرور تأکید داشت.
در مجموع به اذعان دکتر جعفریان - مشاور عالی وزیر بهداشت در واپسین روزهای اسفند ۱۴۰۳، با تلاشهای صورت گرفته و همکاری سازمان برنامه و بودجه و تأمین اجتماعی، بخش زیادی از این مطالبات پرداخت شده و الان این تأخیر به حدود ۶ ماه کاسته شده است. از آنجاکه با عنایت به هرگونه تأخیر در پرداخت ها باعث کاهش ارزش پول و ضرر خواهد شد، وزارت بهداشتی ها اعلام داشته اند که تلاش ها برای کاهش فاصله پرداخت ها همچنان ادامه دارد.
او همینطور می گوید که در لایحه بودجه سال آینده برای جبران بخشی از کسری بودجه وزارت بهداشت تمهیداتی اندیشیده شده است. همینطور برای تأمین بدهی های حوزه دارو، با مجوز استفاده از منابع صندوق ذخیره ارزی، مبلغ ۳۰۰ میلیون دلار تخصیص یافت که تابحال ۵۶ درصد بدهی های دارویی بخش دانشگاهی پرداخت شده و این اقدام گامی مؤثر در احیای شرکتهای دارویی شمرده می شود. علاوه بر این، ۷۰۰ میلیون دلار هم برای ذخایر استراتژیک دارویی درنظر گرفته شده که برنامه ریزی های موردنیاز برای تأمین آن در سال آینده در حال انجام می باشد.
همینطور در جهت بهبود وضعیت پرستاری، تغییر فرمول اضافه کاری آنان در دستورکار قرار گرفت؛ باآنکه این مورد مقداری زمان بر بود اما در نهایت محقق شد و میزان دریافتی اضافه کار پرستاران پارسال حدود ۲.۵ برابر افزایش پیدا کرد. قبل از افزایش مبلغ اضافه کار پرستاران، میانگین دریافتی پرستاران برای هر ساعت اضافه کاری حدود ۳۲هزار تومان بود. پرداخت اضافه کار پرستاران بر اساس فرمول جدید از آبان ماه سال ۱۴۰۳ اجرایی شد.
تسهیل شروع به کار جوان پزشکان از سوی دیگر هم وزارت بهداشت در کنار کوشش برای پرداخت معوقات، برنامه هایی برای پزشکان جوان و نیروهای طرحی درنظر گرفت. بطور میانگین، پرداخت کارانه نیروهای نورسیده با ۱۲ ماه تأخیر مواجه بود که هم اکنون مقرر شده است ۶۰ درصد کارانه از آغاز دوره طرح به شکل علی الحساب پرداخت گردد. این تغییر، گامی مهم برای تسهیل شروع به کار پزشکان جوان به حساب می آید.
«دستیاری» شغل شد همینطور از آنجائیکه وزارت بهداشت به مبحث بهبود شرایط نیروی انسانی ورود کرد، دستیاران هم در کانون توجه قرار گرفتند و با پیگیری های وزارت بهداشت و برپایه تصمیم های اتخاذ شده، افزایش حقوق دستیاران مصوب شد؛ به نحوی که حقوق دستیاران مجرد از ۱۲ به ۱۷ میلیون تومان و دستیاران متاهل از ۱۵ به ۲۳ میلیون تومان افزایش پیدا کرد. همینطور تبدیل دستیاری پزشکی به شغل مصوب و مزایای شغلی آنها قانونی شد. مسئولان این اقدام را گامی تاریخی می خوانند؛ چونکه بیشتر از ۲۰ سال بود این مورد مطرح بود، اما به نتیجه نرسیده بود. در مجموع از این پس، دستیاران پزشکی از حقوق، بیمه و سابقه کاری برخوردار خواهند شد. همینطور تغییراتی در تعهدات دوران دستیاری اعمال شده تا از مشکلات ناشی از تعهدات سختگیرانه کاسته شود.
مجوز جذب ۲۷۰۰۰ نیروی جدید با توجه به این که نظام سلامت همواره با چالشی به نام کمبود نیروی انسانی مواجه می باشد و این مورد همواره از زبان سیاستگذاران نظام سلامت بارها بیان شده؛ وزارت بهداشت، مبحث کمبود نیرو را هم در دستور کار قرار داد و توانست مجوز جذب ۲۷هزار نیرو را از سازمان های «اداری و استخدامی» و «برنامه و بودجه» کسب کند؛ البته این وزارت خانه با عنایت به بازنشستگی های سالانه و همینطور نیاز مراکز تازه تاسیس، متقاضی جذب ۳۶هزار نیروی انسانی بود.
و اما اصلاح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی از مهم ترین اقدامات پر سر و صدای دوره قبل وزارت بهداشت بود که موافقان و مخالفان زیادی هم داشت؛ مخالفان این افزایش ظرفیت اعتقاد دارند که هرچند افزایش ظرفیت ضروریست، اما باید توجه داشت که زیرساخت های آموزشی کشور همچنان محدود است و این مورد بدون درنظر گرفتن زیرساخت ها، بدون شک سبب افت شدید کیفیت آموزش پزشکی خواهد شد و بر همین مبنا هم تا وقتی که فضاهای آموزشی مناسب در علوم پایه و بخش بالینی ایجاد نشود، امکان تربیت پزشکانی با سطح علمی و مهارتی مناسب وجود نخواهد داشت. بر همین مبنا هم وزارت بهداشت دولت چهاردهم باوجود برخی مخالفت ها، به این مورد ورود و آنرا اصلاح کرد.
اصلاح ساختار «پزشکی خانواده» کارشناسان «پزشکی خانواده» را یکی از مباحث اساسی در ساختار نظام سلامت کشور می دانند؛ برنامه ای که تکلیف قانونی حدود ۲۰ ساله است و باوجود اجرای آن در روستاها و دو استان فارس و مازندران که البته روش اجرای آن با انتقاداتی هم روبروست، اما گسترش آن به شهرها سال هاست که بر زمین مانده است. در مجموع برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع هم همچون اولویت های وزارت بهداشت در دوره جدید ارائه شد و به اذعان مسئولان وزارت بهداشت، حالا مراحل مطالعاتی و برنامه ریزی مقدماتی آن، به ویژه در حوزه بهداشت و در سطح وزارت خانه، به پایان رسیده است. چارچوب اجرایی این طرح برای سال ۱۴۰۴ به صورت کامل تدوین شده و برنامه های آموزشی موردنیاز برای مسؤلان اجرایی آن هم طراحی شده است.
پیشبینی وزارت بهداشت برای آغاز برنامه پزشکی خانواده در ۱۴۰۴ حدود ۸۵ همت بود که در نهایت در مجلس اعتبار ۳۰ همتی برای آن تصویب گردید. در مجموع مسئولان بر اجرای تدریجی این برنامه تأکید دارند و اعتقاد دارند که اجرای سراسری پزشکی خانواده در کشور در یک سال امکانپذیر نیست. بر همین مبنا هم اعلام شده اجرای آزمایشی آن از بهار ۱۴۰۴ در مناطق منتخب آغاز خواهد شد و بعد از ارزیابی نتایج اولیه، توسعه تدریجی آن در سطح کشور صورت خواهد گرفت.
به اذعان مسئولان وزارت بهداشت، تغییرات اساسی در مدل اجرای پزشکی خانواده اعمال شده و مدلی که حالا برای آن درنظر گرفته شده، با شکل سنتی و قدیمی آن که صرفا به مهر زدن و ثبت یک ویزیت محدود می شد، کاملا متفاوت می باشد. البته در این راه، یکی از زیرساخت های کلیدی، پرونده الکترونیک سلامت است که اهمیت بسیار بالایی دارد و بر مبنای ماده ۶۹ قانون برنامه هفتم توسعه درحال اجراست. بدین منظور هم وزیر بهداشت کمیته ای ویژه برای راهبری این طرح تشکیل داده تا ساختاری ایجاد شود که امکان پیاده سازی کارآمد و مؤثر پزشکی خانواده را فراهم آورد.
به اذعان جعفریان، اگر پرونده الکترونیک سلامت به درستی پیاده سازی و پزشکی خانواده بر اساس اصول علمی اجرا شود، طی ۲ تا ۳ سال آینده امکان تعمیم این طرح به کل کشور وجود خواهد داشت و در نهایت هم در صورت تحقق این هدف، میتوان انتظار داشت که هزینه های سلامت به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کند.
ورود ۲ واکسن جدید به سبد واکسیناسیون کشور قطعا، واکسن می تواند موثرترین اقدام مداخله ای برای ارتقا سلامت و جلوگیری از بیماری های واگیردار باشد. بر همین مبنا وزارت بهداشت پارسال نسبت به افزایش سبد واکسیناسیون کشور اقدام نمود به نحوی که واکسن های «پنوموکوک» و «روتاویروس» به ترتیب در شهریور و آبان ماه سال ۱۴۰۳ به سبد واکسیناسیون کشور اضافه شدند.
پنوموکوک، یک عفونت باکتریایی است و کودکان بخصوص کودکان کمتر از ۵ سال و بخصوص کودکان کمتر از ۲ سال نسبت به عفونت پنوموکوک بسیار حساس هستند و با واکسیناسیون میتوان از شیوع این بیماری در کودکان پیشگیری کرد.
همینطور نتایج مطالعات کشوری مبین اینست که ۴۰ تا ۵۲ درصد موارد بستری ناشی از اسهال کودکان کمتر از ۵ سال کشور به سبب مبتلا شدن به روتاویروس است که با واکسیناسیون میتوان از این مورد جلوگیری کرد.
تلاش برای کنترل پشه آئدس پشه آئدس بعنوان عامل انتقال بیماری های «تب دنگی»، «چیکونگونیا» و «زیکا» پارسال مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفت و موارد انتقال محلی در بعضی استان ها همچون «بندر لنگه» استان هرمزگان؛ «چابهار» استان سیستان وبلوچستان و همینطور صید این پشه در چند استان شمالی در کانون توجه و اقدامات قرار گرفت؛ چونکه تخم های پشه آئدس تا ۴۰۰ روز در خشکی زنده می مانند و با بارندگی باران متولد می شوند. بر همین مبنا به سازی محیط برای کنترل تب دنگی از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. همینطور وزارت بهداشت با سازمان انرژی اتمی برای کنترل جمعیت پشه آئدس همکاری هایی انجام داد.
پیگیری تعرفه های پزشکی ۱۴۰۴ مبحث تعیین تکلیف تعرفه های پزشکی هم همواره با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال در کانون توجه قرار می گیرد و یکی از سوژه های داغ خبری در حوزه سلامت بوده و تأکید بر آن است که تا پیش از پایان سال، نهائی و ابلاغ گردیده و از آغاز سال جدید هم اعمال شود. برای سال ۱۴۰۴ هم ظاهرا شورایعالی بیمه سلامت پیشنهاد افزایش ۵۴ درصدی تعرفه های خدمات تشخیصی و درمانی را عرضه کرده بود، اما این رقم با بررسی های نهائی در سازمان برنامه و بودجه به ۴۶ درصد می رسد.
جعفریان در این رابطه هم گفته است که «اصلاح تعرفه های خدمات درمانی یکی از مسایل مهمی است که درحال پیگیری است. تعرفه ها در قسمت های فنی و هتلینگ تابع نرخ تورم هستند، اما تعرفه های حرفه ای که به حق الزحمه افراد مربوط می شود، از این قاعده پیروی نمی کنند که این مساله مشکلاتی را بهمراه دارد. با این وجود، دولت افزایش ۴۶ درصدی تعرفه ها را پذیرفته که قدمی در راستای رفع این چالش به حساب می آید.»
برگزاری چند پویش در سالی که گذشت اجرای پویش من هم تست HIV می دهم همچون پویش هایی بود که وزارت بهداشت پارسال با هدف شناسایی افراد مبتلا و از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر ماه برگزار کرد. نتایج این پویش هم مبین آن بود که تست اولیه ۳۲۵ نفر از اشخاصی که در این پویش شرکت کرده اند، مثبت است و این افراد برای انجام تست های تشخیصی عرضه شدند.
به قول دکتر رییسی - معاون بهداشتی وزارت بهداشت، «حدود ۵۶ تا ۵۷ درصد افراد دچار HIV در کشور شناسایی شده اند» و وزارت بهداشت برای شناسایی سایر مبتلایان و دریافت درمان های موثر تأکید دارد.
«روغن مناسب، غذای سالم، خانواده سالم» هم دیگر پویشی بود که از ۱۷ آذر ماه آغاز و تا ۳۰ آذر ماه ادامه داشت. این پویش با هدف ارتقاء سواد تغذیه ای جامعه و کاهش بیماری های غیرواگیر همچون چاقی، بیماری های قلبی_عروقی و سرطان شکل گرفت. محورهای اصلی این برنامه شامل فرهنگ سازی در رابطه با نقش روغن ها در برنامه غذایی سالم، اصلاح باورهای نادرست در رابطه با چربی ها، ترغیب به مصرف روغن کانولا، آشنایی جامعه با خطرات اسید چرب ترانس و انتخاب مواد غذایی بدون ترانس بود.
و اما «نه به تصادف!» آمار و ارقام مرگ ومیر ناشی از حوادث ترافیکی در کشور بسیار زیاد است؛ به نحوی که میزان مرگ ومیر ناشی از این حوادث ۲۰هزار و ۵۰ نفر در سال گزارش شده است. وزارت بهداشت در جهت جلوگیری از میزان مرگ ومیر حوادث ترافیکی نسبت به اجرای پویش ملی «نه به تصادف» از اول اسفند ماه ۱۴۰۳ اقدام نموده و این پویش تا سال ۱۵ فروردین ماه ۱۴۰۳ ادامه دارد. این پویش به پیشنهاد وزیر بهداشت با همکاری سایر نهادها در کشور اجرا می شود. برگزار کنندگان این پویش امیدوارند که اجرای آن کاهش حداقل هشت درصدی مرگ ومیر حوادث ترافیکی و تصادفی را به همراه داشته باشد.
تأکید بر افزایش سهم سلامت از GDP، ورود به مبحث جوانی جمعیت و اقدام در جهت مدیریت کاهش نرخ باروری، ورود به مبحث آلودگی هوا و طرح آن در دولت از جانب وزیر بهداشت، مباحث در رابطه با حذف ارز ترجیهی تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۴ و درخواست ها و هشدارهای وزیر بهداشت در این رابطه، اصلاح قیمت برخی اقلام دارویی به سبب صرفه تولید آن برای صنعت و تأکید بر جبران ما به التفاوت آن از راه بیمه ها، ضرورت تقویت بیمه های پایه و همینطور مصوبات شورایعالی بیمه در ۱۴ اسفندماه و اعلام درمان مجانی برای ۲۵میلیون ایرانی از آغاز ۱۴۰۴ از دیگر تاکیدها و اقدامات خبرساز وزارت بهداشت در سالی که گذشت بود.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب