مدیركل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت مطرح كرد
افزایش مراجعه به خدمات روانشناسی و روانپزشکی با ادامه آگاهی بخشی عمومی
سلامت باشی: مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، بر ضرورت آگاهی بخشی عمومی، حمایت خانواده ها و گسترش خدمات تخصصی سلامت روان اصرار کرد و با تشریح برنامه های وزارت بهداشت برای پیشرفت سلامت روان در سطح ملی، از فعالیت 97 مرکز ˮسراجˮ در کشور و افزایش این مراکز در آینده، آگاهی داد.
به گزارش سلامت باشی به نقل از ایسنا، دکتر محمدرضا شالبافان - مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، ضمن اشاره به وضعیت سلامت روان در کشور، تصریح کرد: وضعیت کلی سلامت روان در جامعه ایرانی مطلوب نمی باشد و نیازمند توجه، آگاهی و رسیدگی بیشتری است.
سلامت روان زنان لطمه پذیرتر است، خانواده ها مراقب باشند
وی ادامه داد: در این حوزه، مادران به دلیلهای مختلفی ممکنست نیازمند توجه بیشتری باشند. بطور کلی، زنان – خصوصاً در دوران حاملگی – در مقایسه با مردان، از لطمه پذیری بیشتری نسبت به اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی برخوردارند؛ تغییرات فیزیولوژیکی، همچون نوسانات هورمونی، تغییر در الگوی خواب و بیداری و تحولات روابط فردی و خانوادگی، می توانند سطح تنش روانی را افزایش داده و زمینه را برای بروز اختلالات روانی فراهم نمایند. این شرایط در مادرانی که قبل از حاملگی یا در حاملگی های پیشین با مشکلات روانی مواجه بوده اند، با شدت و احتمال بیشتری بروز می یابد.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت اظهار داشت: زنان نسبت به مردان لطمه پذیری بیشتری در مقابل برخی اختلالات شایع روان، همچون افسردگی، دارند. این مورد در وضعیت مختلف، همچون در دوران مجردی نیز می تواند بروز پیدا کند. در چنین شرایطی، هم خود فرد و هم خانواده اش ممکنست به دلیلهای مختلفی از پیگیری درمان خودداری کنند؛ یکی از مهم ترین دلایلی که خانواده ها در این حوزه مطرح می کنند، ترس از «انگ اختلال روان» است. متاسفانه، هنوز در بعضی خانواده ها این تصور ناصحیح وجود دارد که اگر دختری برای درمان روان شناسی یا روان پزشکی مراجعه کند، ممکنست در آینده با نگاه منفی دیگران مواجه شود یا فرصت های ازدواجش را از دست بدهد. یا حتی در مواردی که فرد تحت درمان دارویی قرار می گیرد، برخی خانواده ها نگران اند که در صورت ازدواج و بارداری، با مشکل مواجه شود.
وی ادامه داد: اما واقعیت این است که هیچ یک از این نگاه ها پایه و اساس علمی و درستی ندارند. آن چه اهمیت دارد، سلامت روان فرد است؛ زیرا، فردی که از نظر روانی در وضعیت پایدار و سالمی قرار دارد، می تواند زندگی مشترک موفقی داشته باشد و نقش مادری را به درستی ایفا کند؛ علاوه بر این، در بعضی موارد، اختلالات روانی ممکنست جنبه اورژانسی پیدا کنند؛ مانند زمانی که فرد گرفتار افکار خودکشی یا لطمه به خود می شود. در چنین شرایطی، تعلل در مراجعه و درمان نه فقط وضعیت فرد را وخیم تر می کند، بلکه ممکنست تبعات جدی تری برای او و اطرافیان به دنبال داشته باشد. بنابراین، هرگونه نشانه نگران کننده باید جدی گرفته شود و درمان تخصصی در اولین فرصت شروع شود.
وی اظهار داشت: در این حوزه، اقدامات مختلفی برای غربالگری سلامت روان مادران حامله و ارائه مداخلات لازم در حال انجام می باشد. در قالب شبکه بهداشت و درمان کشور، مراقبان سلامت وظیفه غربالگری اولیه را بر عهده دارند و آموزش های عمومی لازم نیز به پزشکان شبکه های بهداشتی ارائه شده است. در صورتیکه پزشک یا مراقب سلامت نیاز به بررسی بیشتری تشخیص دهد و نتایج غربالگری نشان دهنده احتمال اختلال روانی باشد، فرد برای مداخلات تکمیلی ارجاع داده می شود.
شالبافان خاطرنشان کرد: این مداخلات، که توسط روانشناس یا کارشناس سلامت روان مراکز جامع سلامت انجام می شوند، در قالب مداخلات سطح یک و پایه تعریف شده اند و در صورتیکه مشکل فرد فراتر از این سطح باشد – بطورمثال در موارد اختلالات شدید روانی یا شرایط اورژانسی مانند افکار خودکشی – بیمار به سطوح بالاتر درمانی ارجاع داده می شود. این ارجاع ممکنست به مراکز تخصصی مانند مراکز "سراج" یا در صورت نبود دسترسی، به درمانگاه های روانپزشکی و روان شناسی در سطح دانشگاهی صورت گیرد. در چنین مواردی، اقدامات درمانی باید فوری و جدی صورت گیرد، چونکه سلامت روان مادر مستقیماً با سلامت جنین مرتبط می باشد و از اولویت های مهم دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد به حساب می آید.
ایشان در ادامه اضافه کرد: خیلی از مشکلات روانی مادران حامله با مداخلات غیردارویی و روان شناختی، حتی در مدت زمانی کوتاه، قابل بهبود است. با این وجود، در صورت نیاز به دارودرمانی، جای نگرانی نیست؛ چونکه خوشبختانه داروهای خیلی کم خطری برای بیشتر اختلالات رایج روانپزشکی وجود دارند که در دوران حاملگی نیز قابل تجویزند. ازاین رو نگرانی خانواده ها درباب تأثیر دارو بر سلامت مادر و جنین تا حد زیادی کاسته شده است.
وی تاکید کرد: خانواده ها باید توجه ویژه ای به سلامت روان مادران داشته باشند. در صورتیکه خانواده حمایت لازم را ارائه نکند، ممکنست مادر مشکل خودرا نادیده بگیرد یا آنرا انکار کند که این مورد می تواند به تشدید وضعیت و بروز مشکلات جدی تر منجر شود. ازاین رو، پیگیری درمانی منظم و حمایت عاطفی خانواده نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت روانی مادر و در نهایت سلامت جنین دارد.
نقش خانواده در حفظ سلامت روان زنان، خصوصاً در دوران قبل از حاملگی و مادری
شالبافان در جواب پرسشی درباره ی اهمیت سلامت روان زنان و نقش خانواده ها در شناسایی و پشتیبانی از آنان، اظهار نمود: سلامت روان زنان، خصوصاً در دوران قبل از بارداری، حاملگی و بعد از آن، نقشی حیاتی در سلامت کلی خانواده و جامعه دارد. زنان، چه شاغل باشند چه خانه دار، در فرهنگ ما مسئولیت های زیادی را در اداره خانواده بر دوش می کشند. با این وجود، متاسفانه در خیلی از خانواده ها نشانه های مشکلات روانی در زنان نادیده گرفته می شود یا جدی گرفته نمی گردد، که این مورد می تواند تبعات سنگینی داشته باشد.
وی ادامه داد: در شروع زندگی مشترک، تغییرات گوناگون و گاه پراسترس – همچون تغییر محیط زندگی، مسئولیت های جدید و انتظارات اجتماعی – می تواند فشارهای روانی قابل توجهی بر زن وارد کند. اگر این فشارها بموقع شناسایی و مدیریت نشوند، ممکنست زمینه ساز مشکلاتی جدی در سلامت روان، مانند اضطراب یا افسردگی شوند.
وی تاکید کرد: در خیلی از موارد، خانواده ها به علت ناآگاهی یا ترس از برچسب اجتماعی، از تشویق فرد به دریافت کمک تخصصی خودداری می کنند. این نگرانی ها – مانند این که رفتن به روانشناس و روانپزشک ممکنست مانعی برای ازدواج یا حاملگی باشد – تصورات نادرستی هستند که باید اصلاح شوند. سلامت روان یک زن، پایه ای ترین شرط برای ایفای موفق نقش همسری و مادری است. هیچ زنی که از نظر روانی لطمه دیده باشد، نمی تواند آن طور که شایسته است از خود یا فرزندش مراقبت کند.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ادامه ضمن اشاره به باورهای غلط و سنتی رایج در خانواده ها اظهار داشت: برخی تصور می کنند اگر زنی که گرفتار افسردگی است ازدواج کند یا بچه دار شود، حالش بهتر می شود. اما این نگاه نه فقط اشتباه است، بلکه می تواند شرایط او را بدتر کند. حاملگی و مادری، با همه زیبایی هایش، نیازمند آمادگی جسمی و روانی است و اگر این آمادگی وجود نداشته باشد، این مراحل می توانند بجای شادی، منجر به لطمه بیشتر شوند.
علائم مشکلات سلامت روان زنان جدی گرفته شود
شالبافان، خطاب به خانواده ها سفارش کرد: در صورت مشاهده نشانه هایی چون غمگینی مداوم، بی حوصلگی، تغییر در خواب و اشتها، گوشه گیری یا احساس ناامیدی در دختر یا همسر خود، حتما با نرمی و همراهی او را تشویق به رفتن به روانشناس و روانپزشک کنید. قضاوت نکنید، حمایت کنید. نخستین گام در جلوگیری از لطمه های جدی تر، پذیرش موضوع و مبادرت به موقع برای درمان است. سلامت روان، نه فقط جهت خود فرد، بلکه برای آینده فرزندان و کل خانواده، ضروریست.
افزایش رفتن به خدمات روانشناسی و روانپزشکی با ادامه آگاهی بخشی عمومی
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درباب روند مراجعه مردم به خدمات روانشناسی و روانپزشکی، اظهار نمود: خوشبختانه در سالیان اخیر، با اجرای آموزش های عمومی و فعالیتهای گسترده آگاهی رسانی در عرصه سلامت روان، نگرش جامعه نسبت به این مورد تا حد قابل قبولی بهبود یافته است. این تغییر نگرش منجر به افزایش مراجعه افراد به روانشناسان و روانپزشکان شده است. با این وجود، بازهم "انگ" و نگاه منفی نسبت به دریافت خدمات روان پزشکی، سبب می شود تعداد قابل توجهی از افرادی که نیازمند درمان هستند، از مراجعه اجتناب کنند یا با اضطراب و نگرانی جدی به درمان گران مراجعه نمایند.
وی افزود: امیدوارم با استمرار این روند آگاهی بخشی و تقویت نگاه مثبت به موضوع سلامت روان، شاهد افزایش هرچه بیشتر مراجعه مردم به متخصصان این حوزه و خصوصاً ادامه درمان باشیم. برای اینکه صرف مراجعه اولیه، بدون پیگیری و ادامه درمان – چه دارویی و چه غیردارویی – نمی تواند اثر مطلوبی بر بهبود وضعیت روانی فرد داشته باشد. درمان مؤثر، نیازمند استمرار، پیگیری و همراهی فرد است.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، همین طور به گسترش دسترسی مردم به خدمات روان پزشکی در کشور اشاره نمود و اظهار داشت: با تلاشهای مستمر دکتر رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت و همکاران مرکز توسعه شبکه، برنامه هایی در دست اجراست تا الگوی خدمات سلامت روان با خدمات جامعه نگر شبکه های بهداشتی ادغام شود. امید است با اجرای این طرح ها، شاهد افزایش چشم گیر تعداد مراکز ارائه خدمات سلامت روان و پیشرفت سطح دسترسی مردم به این خدمات خواهیم بود.
فعالیت ۹۷ مرکز سلامت روان جامعه نگر در کشور؛ افزایش این مراکز در دستور کار
او در آخر اضافه کرد: هم اکنون، ۹۷ مرکز سلامت روان جامعه نگر (مراکز سراج) در سراسر کشور فعال می باشند و خدمات سلامت روان را به شهروندان ارائه می دهند. این مراکز درحال توسعه بوده و تعداد آنها در آینده نزدیک افزایش خواهد یافت تا پوشش خدمات روانی-اجتماعی در کشور بالاتر از پیش گسترش یابد.
منبع: salamatbashi.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب